Thống đốc bang Michigan Gretchen Whitmer vừa ra một tuyên bố nhân dịp đánh dấu 48 năm ngày kết thúc Chiến tranh Việt Nam, 30/4, gọi đó là “Tháng 4 Đen”, trong nỗ lực nâng cao nhận thức của cộng đồng về sự kiện quan trọng này, nhất là cho thế hệ trẻ.

Dường như đây là lần đầu tiên một thống đốc bang ở Mỹ ra tuyên bố tưởng niệm sự kiện này trên toàn bang. Các lễ tưởng niệm 30/4 trước đây ở Mỹ, nơi có cộng đồng người Việt hải ngoại lớn nhất, chỉ dừng tại ở cấp thành phố hoặc khu vực.

Trong một tuyên bố đăng trên trang web chính thức, nữ Thống đốc Gretchen Whitmer cho biết sự kiện này đánh dấu 48 năm ngày kết thúc Chiến tranh Việt Nam 30/4/1975, ghi nhớ “một thảm kịch đầy đau khổ và mất mát sinh mạng” của hơn 58.000 người Mỹ, 275.000 người Việt và người Đông Nam Á.

Bà Whitmer, 52 tuổi, một luật sư sinh ra ở Michigan và trở thành thống đốc thứ 49 của bang này từ năm 2019, nhắc lại sự kiện lịch sử di dân sau khi Sài Gòn sụp đổ: “Bắt đầu từ năm 1975, và kéo dài đến giữa những năm 1990, nhiều làn sóng người tị nạn Việt Nam bắt đầu rời Việt Nam; gần 800.000 người đã liều mạng trên những chiếc thuyền nhỏ, nguy hiểm để đến các trại tái định cư ở Hong Kong, Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Philippines trước khi cuối cùng được tái định cư tại Hoa Kỳ”.

Với việc cộng đồng Việt Nam lớn mạnh ở khắp nước Mỹ và tại Michigan, nơi có 25.000 người Việt đang sinh sống, đông nhất là tại Quận Oakland và khu vực phía tây Michigan, sự kiện này được xem là có ý nghĩa quan trọng.

“Chúng ta phải dạy cho con cháu chúng ta và các thế hệ tương lai những bài học quan trọng từ Chiến tranh Việt Nam, kể cả hoàn cảnh của những người tị nạn Việt Nam sau khi chiến tranh kết thúc, xem đó là một minh chứng mạnh mẽ về các giá trị của tự do và dân chủ”, bà Whitmer cho biết.

Bộ Ngoại giao Việt Nam không phản hồi ngay yêu cầu bình luận của VOA về tuyên bố này của Thống đốc Whitmer.

Cộng đồng người Việt tại Michigan, nhất là những người tị nạn và con cháu của họ, bày tỏ cảm xúc vui mừng trước tuyên bố của Thống đốc bang.

Hôm 27/4, ông Đinh Thái Hòa, Chủ tịch Cộng đồng Người Việt Quốc gia Michigan, nói với VOA rằng cộng đồng xem tuyên bố của Thống đốc Whitmer như một “món quà tinh thần” có ý nghĩa:

“Tôi rất vinh dự, hân hạnh được nhận lãnh một món quà tinh thần thật vô giá cho cộng đồng người Việt ở Michigan nói riêng, và cho tất cả cộng đồng người Việt trên toàn nước Mỹ và tất cả mọi nơi nói chung.

“Thống đốc Michigan có nhiều chương trình cho người Á Đông, trong đó có người Việt. Thống đốc Michigan luôn chú trọng vào những cộng đồng thiểu số Á Đông”.

“Các em sinh ra ở bên Mỹ không biết về cuộc chiến Việt Nam. Bà Thống đốc nhắn nhủ chúng ta nên chỉ dẫn, dạy cho con cháu của chúng ta về lịch sử của Việt Nam để con cháu chúng ta biết được những khó khăn trên đường đi tìm tự do của tất cả các đấng làm cha, mẹ và sự hy sinh thật là quý giá của các chiến sỹ Việt Nam Cộng hòa về lý tưởng tự do”, ông Hòa cho biết thêm.

Cũng trong dịp này, hôm 26/4, bốn Thượng Nghĩ sỹ bang Michigan bao gồm Stephanie Chang, Rosemary Bayer, Erika Geiss và Sylvia Santana cũng lần đầu tiên ra một nghị quyết kỷ niệm sự kiện 30/4 kéo dài một tuần từ ngày 23 đến 30 tháng 4/2023 với nội dung tương tự.

Nghị quyết số 36 của các Thượng nghị sĩ viết: “Chúng tôi công nhận thời khắc đặc biệt này để người dân Michigan tôn vinh thảm kịch đau khổ và sự mất mát của vô số sinh mạng trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam, đồng thời tỏ lòng thành kính đối với những người đã hy sinh vì nhân quyền và tự do cho người dân Việt Nam”.